Rok 2022 to rok rewolucyjnych zmian dla podatników. To wszystko za sprawą istotnych reform wprowadzonych nie tylko w ustawach podatkowych, ale również innych przepisach w tym w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej. Burzliwość tych zmian nie wynika wyłącznie z zakresu wprowadzonych do systemu podatkowego modyfikacji, lecz także ze stylu, w jakim wprowadzano nowe rozwiązania. Szybko, bez odpowiednich konsultacji i w sposób całkowicie nieprzemyślany. W konsekwencji ani podatnicy ani urzędnicy skarbowi nie byli gotowi na wprowadzane rozwiania, których stosowanie w praktyce było niejasne i skomplikowane (jak chociażby owiana złą sławą ulga dla klasy średniej). To sprawiło, że już po kilku miesiącach stosowania nowych przepisów ustawodawca zdecydował się na reformę Polskiego Ładu, wprowadzając kolejne rewolucyjne rozwiązania, takie jak chociażby możliwość zmiany formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego.

Zaserwowane przez ustawodawcę zmiany nie ominęły księgowości dla lekarza. W jaki zatem sposób odnaleźć się rzeczywistości podatkowej Anno Domini 2022? Czy jest jeden skuteczny lak na ból głowy związany z podatkami? Specjaliści z naszego biura rachunkowego odpowiadają poniżej.

Słodko-gorzka pigułka, czyli księgowość dla lekarza na etacie

Wszyscy lekarze pracujący na etacie niestety nie mają dużego pola manewru. Forma opodatkowania dla lekarzy na etacie to zawsze będzie skala podatkowa na zasadach ogólnych. Będą zmuszeni do zażycia słodko-gorzkiej pigułki. Co to oznacza? Z jednej strony ustawodawca:

• podwyższył kwotę wolną od podatku do wysokości 30 tys. zł rocznie,
• podniósł próg pierwszego przedziału skali podatkowej do 120 tys. zł,
• obniżył stawkę podatku w pierwszym przedziale skali podatkowej do 12%,

Z drugiej jednak strony zlikwidował możliwość odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od 1 stycznia 2022 r. składka ta stała się w rzeczywistości zdrowotnym para podatkiem w wysokości 9%.

Recepta na nową politykę podatkową w działalności gospodarczej lekarza

W roku 2022 opodatkowanie usług medycznych możliwe jest w ramach 4 reżimów podatkowych:

1. Na zasadach ogólnych podatkiem wg skali (12% i 32%),
2. Wg stawki liniowej 19%,
3. Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wg stawki 14%, oraz
4. Kartą podatkową.

Podatek wg skali w księgowości dla lekarza

Podatek wg. skali jest domyślną formą opodatkowania dla lekarza. Zatem, decydując się na ten sposób rozliczeń z fiskusem, nie musimy dokonywać żadnego zgłoszenia w urzędzie. Przy zasadach ogólnych podstawą opodatkowania jest dochód, a więc różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania. W 2022 r. podatek zapłacimy wg. progresywnej skali 12% od dochodu do 120 tys. zł i 32% od nadwyżki ponad tą kwotę (przy uwzględnieniu kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł). Podobnie jak przy etatowcach, lekarz prowadząc księgowość w ten sposób będzie obciążony składką zdrowotną w wysokości 9% liczoną od dochodu. Składka ta nie podlega odliczeniu od podatku. Zatem stanie się ona realnym ciężarem prowadzenia biznesu. Składkę lekarz zapłaci również w miesiącach, w których nie uzyska żadnego dochodu ponieważ nie nie może być niższa niż 270, 90 zł miesięcznie.

Skala podatkowa może być korzystna w sytuacji osiągania dochodów mieszczących się w granicach 120 tys. zł lub kiedy zamierzamy skorzystać ze wspólnego rozliczenia się z małżonkiem lub innych ulg podatkowych np. ulgi na dziecko, ulg rehabilitacyjnych, ulgi internetowej, termomodernizacyjnej, ulgi B+R czy IP Box.

Podatek liniowy a księgowość lekarza

Zmiany w podatku linowym w 2022 r. nie są aż tak rozległe jak przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Stawka podatku pozostaje na poziomie 19% i jest niezależna od wysokości osiągniętych dochodów. Lekarze opodatkowujący się liniowo uwzględniają w działalności koszty uzyskania przychodów, ale nie mają prawa do kwoty wolnej od podatku ani do ulg i odliczeń przewidzianych dla podatników na skali. Zmianie ulegnie jednak sposób obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od 1 stycznia stawka składki wynosi 4,9% podstawy wymiaru, którą jest dochód. Składka to będzie częściowo odliczana od dochodu lub zaliczana do kosztów uzyskania przychodów. W tym zakresie wybór pozostawiono podatnikowi. Limit rocznego odliczenia składki w 2022 r. wynosi 8700 zł. Podobnie jak przy skali podatkowej miesięczna składka zdrowotna nie może być niższa niż 270,90 zł. Chcący wybrać tę formę opodatkowania lekarze, muszą jednak pamiętać, że przejście z etatu na działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo nie jest możliwe od razu. Jeśli lekarz zamierza wykonywać na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy usługi analogiczne jak na umowie pracę to wybór tzw. liniówki w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej nie jest możliwy. W tym przypadku zastosowanie znajdzie skala podatkowa.W przypadku trudności z interpretacją tych przepisów najlepiej skonsultować się z biurem rachunkowym dla lekarzy, które specjalizuje się w obsłudze takich podmiotów.

Ryczałt jako forma opodatkowania lekarzy

Zmiany w Polskim ładzie nie ominęły również ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt to uproszczona forma rozliczeń z fiskusem, w której podstawą opodatkowania jest przychód. Oznacza, że lekarz na ryczałcie nie rozpozna żadnych kosztów uzyskania przychodów takich jak chociażby koszty leasingu, najmu, zakupu środków medycznych. Stawka ryczałtu jest stała, nie ma tu kwot wolnych od podatku ani progów przychodowych. Ustawa nie przewiduje również możliwości skorzystania z rozliczenia się z małżonkiem ani innych ulg i odliczeń. Nasze biuro rachunkowe przypomina, że dla lekarzy Polski Ład wprowadził bardzo istotną zmianę. A mianowicie zawód lekarza został wyłączony z katalogu tzw. wolnych zawodów opodatkowanych najwyższą 17% stawką ryczałtu. W zamian za to wprowadzono niższą 14% stawkę dla usług w zakresie opieki zdrowotnej. Ponadto podobnie jak w innych formach opodatkowania zmianie uległ sposób obliczania składki zdrowotnej. Jest ona uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, ustalanego za czwarty kwartał roku poprzedniego oraz wysokości sumy rocznych przychodów zawartej w trzech progach tj.

• 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia według GUS dla rocznych przychodów do 60 tys. zł – 335,94 zł;
• 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia według GUS dla rocznych przychodów od 60 tys. zł do 300 tys. zł – 559,89 zł;
• 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia według GUS dla rocznych przychodów ponad 300 tys. zł –  1007,81.

Ryczałtowcy podobnie jak podatnicy na podatku liniowym będą mogli odliczyć od przychodów 50% zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ponadto lekarze powinni pamiętać, że nie jest możliwe płynne przejście z etatu na działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, jeśli w ramach działalności świadczymy usługi na rzecznego tego  samego podmiotu, a ich  zakres odpowiada czynnościom, które w ramach stosunku pracy lekarz:

1. wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
2. wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym.

Karta podatkowa – najprostszy sposób rozliczenia działalności lekarza

Karta podatkowa to najprostszy sposób rozliczania działalności leczniczej. Wysokość podatku jest stała i ustala ją w drodze decyzji na dany rok naczelnik urzędu skarbowego. Przy tej formie opodatkowania podatnicy nie mogą korzystać z ulg podatkowych oraz rozliczać się wspólnie z małżonkiem. Możliwość skorzystania z karty podatkowej była obwarowana wieloma warunkami. Dla tej formy opodatkowania Polski Ład przyniósł istotne zmiany. Przede wszystkim z opodatkowania kartą podatkową będą mogli korzystać lekarze na zasadzie kontynuacji tzn. ci, którzy rozliczali się kartą w 2021 r. Zatem ustawodawca zablokował możliwość wyboru tej formy opodatkowania dla nowych podatników. Ponadto korzystanie z karty zostanie ograniczone do lekarzy prowadzących indywidualne praktyki lekarskie, którzy świadczą usługi wyłącznie na rzecz osób fizycznych. Jednocześnie, podobnie jak w przypadku innych form opodatkowania, lekarze zostaną obciążeni składką zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru składki stanowiącej kwotę minimalnego wynagrodzenia w danym roku. W 2022 r. będzie to kwota 270,90 zł miesięcznie. Podatnicy na karcie z kwoty tej mają prawo odliczyć 19%.

Biuro rachunkowe dla lekarzy – skorzystaj z kompleksowego wsparcia

Jak widać, w tym wypadku wybór formy opodatkowania nie jest prostą sprawą. Pod uwagę trzeba wziąć nie tylko wysokość obciążeń podatkowo składkowych odzwierciedlonych w stawce podatku i składki zdrowotnej, lecz także wysokość przychodów i kosztów działalności czy charakter świadczonych na rzecz zleceniodawców usług. W tym zakresie każdy przypadek powinien być rozpatrzony indywidualnie przez specjalistów z biura rachunkowego dla lekarzy i poparty ekonomiczną kalkulacją opłacalności danego rozwiązania. Nie ma zatem jednego generalnego remedium na bolączki, które zgotował nam ustawodawca Nowym Polskim Ładem.