Struktura podatkowa już w przyszłym roku przejdzie znaczącą modyfikację. Ustalenia programu gospodarczego Polski Ład budzą szereg kontrowersji, a ich wprowadzenie w życie może powodować finansowe straty dla przedsiębiorstw. Reforma ta zakłada usprawnienie systemu ulg i składek, a także podniesienie emerytur i redukcję ryczałtu. Czy ten rządowy projekt rzeczywiście przyczyni się do uzdrowienia gospodarki, zapewniając wyższe standardy życia i korzystne warunki dla inwestorów?

Reforma w warunkach pandemii – na czym polega Polski Ład?

Strategia działania Polskiego Ładu opiera się na osiągnięciu oczekiwanego wzrostu gospodarczego i poprawy poziomu życia najuboższych warstw społecznych. Będzie to długofalowy projekt, opierający się na pięciu zasadniczych fundamentach w zakresie takich dziedzin gospodarki, jak system emerytalny, zdrowotny, polityka fiskalna, sektor pracy oraz nieruchomości. Dużą uwagę przykłada on do proporcjonalności opłat w stosunku do posiadanych dochodów, podniesienia progów podatkowych, a także wprowadzeniu wyższej kwoty wolnej od podatków. Nowe zasady czekają także przedstawicieli zarządów spółek, których, niezależnie od zajmowanych stanowisk czy posiadanego dochodu, spotka m.in. konieczność składkowania ZUS. Przewidziano również rozwiązania dla rodzin, małżeństw oraz osób samotnie wychowujących dzieci, jednak część zapisów budzi kontrowersje – czego dotyczą obawy podatników?

Mniejsze podatki dla części podatników

Polski Ład wprowadzi duże zmiany w zakresie kwoty wolnej od podatku i progu podatkowego. Zakłada zwiększenie kwoty wolnej od podatku dla wszystkich osób stosujących zasady ogólne, czyli skalę podatkową – ma ona wynosić 30 000 zł. W ramach projektu proponowana jest zmiana progu dochodów, powyżej którego uzyskany dochód będzie opodatkowany 32% stawką podatku. Niestety, podniesienie kwoty wolnej i waloryzacja progu podatkowego w ostatecznym rozrachunku spowoduje zmniejszenie obciążeń podatkowych tylko dla części podatników. W związku ze zmianami zasad ustalania wysokości i likwidacji odliczenia składek zdrowotnych wiele osób zapłaci wyższe podatki.

Ulgi dla klasy średniej, dla pracowników oraz dla przedsiębiorców

Dużą zmianą wprowadzoną w ramach Polskiego Ładu będzie zniesienie stałej wartości procentowej podlegającej rozliczeniu rocznych składek zdrowotnych, odprowadzana od 75% miesięcznego wynagrodzenia (wyznacznik stanowi IV kwartał). Od stycznia 2022 każdy przedsiębiorca będzie musiał opłacać swój ryczałt w zależności od tego, jaki posiada dochód. Co więcej, nowelizacja świadczeń na rzecz służby zdrowia pozbawi wszystkich podatników jakiejkolwiek możliwości odliczenia ich od podatku. Stała pozycja tego kryterium – 9% podstawy na rzecz składek – spowoduje realny wzrost obciążeń, który nowa kwota wolna od podatku i drugi próg podatkowy nie zawsze będzie nam w stanie zrekompensować.

Dużą zmianą będzie m.in. ulga dla przedstawicieli klasy średniej – kwota ulgi będzie obliczana w taki sposób, aby skompensować straty, jakie mogłyby powstać po stronie podatnika w związku z brakiem odliczenia składki zdrowotnej Rozwiązanie to jednak nie będzie dotyczyło wszystkich osób na wspomnianym szczeblu dochodów – z tego przywileju mogą skorzystać wyłącznie pracownicy oraz przedsiębiorcy. Model działania programu wydaje się mówić jasno: im wyższe posiadamy dochody, tym wyższe obciążenia nas obowiązują. Sytuacja ta może pogłębić panujący kryzys w szeregach posiadaczy małych i średnich firm, którzy na skutek panującej pandemii COVID-19 mają zredukowane bądź mocno ograniczone finanse. Od reguły tej nie będzie ucieczki, gdyż na chwilę obecną nie istnieją żadne kryteria, zwalniające wspomniane osoby od regulacji przymusowych składek. 

W obliczu tak dużej liczby skomplikowanych zmian, dobre biuro rachunkowe to podstawa.

Ogromny wzrost obciążeń podatkowych czeka również na wszystkich, którzy rozliczają się na zasadach podatku liniowego – przewidziana jest nowa składka zdrowotna, której podstawa będzie ustalana w oparciu o osiągany dochód –  w tym wypadku również zlikwidowane zostanie prawo odliczenia tej składki od podatku. Kwestia składki zdrowotnej ulegnie również zmianie w przypadku członków zarządu spółek. Od 2022 roku mają opłacać 9% składkę zdrowotną, a podstawą obliczenia wysokości ich składki zdrowotnej będzie kwota wynagrodzenia pobieranego z tytułu powołania do zarządu.

Podatki z korzyścią dla wybranych 

Rozpatrując prognozowaną efektywność nowego programu reform, trzeba przede wszystkim uwzględnić warunki świadczeń dla posiadaczy dochodów pochodzących z różnych form zatrudnienia. Podniesienie podatkowego progu (z ok. 85 do ok. 120 tys. zł), choć przyniesie egzekwowanie nadwyżek na poziomie 32% dochodu, okaże się korzystne tylko dla wąskiego grona podatników. Oprócz szacunkowej grupy 620 tys. zainteresowanych, zachowana zostanie podstawowa wartość dochodowa 17% dla wszystkich pozostałych osób, które ukończyły 26 rok życia, bez żadnych zwolnień czy rekompensat. O ile sytuacja osób najbiedniejszych (w tym emerytów i rodziców) może przypuszczalnie ulec poprawie, o tyle osoby bogatsze spotkają mniejsze bądź większe trudności. Miesięczne wynagrodzenie powyżej 6000 złotych brutto utrzyma uiszczanie przymusowego ryczałtu 12,5% (nadwyżka 100 tys. zł), co dla każdego o mniejszym dochodzie pozostanie na poziomie 4% oszczędności. 

Niższe odpisy amortyzacyjne od wprowadzonych składników majątkowych

Trudności w osiągnięciu wzrostu albo stabilizacji finansów pojawią się również przez zmiany w rejestrze posiadanych majątków. Strukturalny spadek wartości widoczny okaże się przede wszystkim w rozliczeniach i amortyzacji zasobów. Każdy odpis do ewidencji majątków nabytych zostanie odniesiony nie do wartości zakupu, ale jego rynkowej ceny. Wprowadzając dany składnik do przedsiębiorstwa, nie będzie możliwe dokonanie wyższego odpisu w żadnym dopuszczalnym kryterium (np. niewielkie użycie, zakup po podwyżce cen). Konsekwencja takiego działania doprowadzi do faktycznego spadku wartości majątku na tle aktualnych przepisów prawa. 

Zakładając własny biznes, trzeba liczyć się z konsekwencjami podatku liniowego (19%) bez opcji rekompensaty i odpisu rozliczeń obowiązkowej składki. Świadczenia na rzecz ZUS nie będą objęte ulgami, z których skorzystają osoby, zatrudnione na umowy o pracę, nieprowadzące biznesu i nieposiadające rynkowych inwestycji. Polski Ład nie przewiduje też gratyfikacji na rozpoczęcie działalności rynkowej ani nie zapewnia dofinansowania na wypadek recesji spowodowanej pandemią. Finansowe wsparcie rządu przewidziano natomiast dla samorządów, a o pokrycie kosztów inwestycji będą mogły ubiegać się gminy, powiaty i miasta. Innowacyjny program reform zakłada poprawę sytuacji osób o niskich zarobkach, tzn. redukcję aktualnych obciążeń, która w mniejszym stopniu dotyka osoby bogatsze.

Nowy Ład wprowadzi dużo zmian podatkowych. Część przedsiębiorców może mieć problem z zaadaptowaniem się do proponowanych reform, dlatego też warto skorzystać z pomocy profesjonalistów – nasza Kancelaria Podatkowa, na bieżąco śledzi wszelkie zmiany i odpowiednio na nie reaguje.