Odliczenie VAT od wydatków przed rejestracją firmy

Opublikowano 12 października 2023

Odliczenie VAT od wydatków przed rejestracją firmy

Proces rejestracji firmy w Polsce może być czasochłonny. Jednak przed oficjalnym rozpoczęciem działalności gospodarczej często podejmowane są pewne kroki przygotowawcze, które wiążą się z wydatkami. Czy istnieje możliwość odliczenia podatku VAT od tych wydatków, pomimo że firma jeszcze nie jest zarejestrowana? W niniejszym artykule przyjrzymy się tej kwestii zgodnie z prawem podatkowym w Polsce.

PRAWO DO ODLICZENIA PODATKU NALICZONEGO VAT – ZASADY OGÓLNE

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Podkreślić należy, że ustawodawca umożliwił podatnikowi odliczenie podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę, że na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, z wyłączeniem podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.

PRAWO DO ODLICZENIA PODATKU NALICZONEGO VAT PRZED REJESTRACJĄ FIRMY

Podkreślenia jednak wymaga, że dokonanie zakupów przed rejestracją VAT nie powoduje braku możliwości do odliczenia naliczonego podatku, pod warunkiem wykorzystywania tych zakupów w działalności opodatkowanej.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Na podstawie art. 86 ust. 10b ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ustawie o VAT, czyli co do zasady za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3 (rozliczenia kwartalne), w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Warto również zaznaczyć, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1. za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

1. za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że z treści ww. art. 88 ust. 4 ustawy o VAT nie wynika, by do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury zakupowej. W dacie otrzymania faktury koniecznym jest aby podmiot, który ją otrzymuje był podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czyli podmiotem wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Tak więc na podstawie powyższego, podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT.

OBOWIĄZEK REJESTRACJI JAKO PODATNIK VAT CZYNNY

Zatem ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki świadczące o tym, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Podstawę odliczenia VAT jest prawidłowo wystawiona faktura, zawierająca dane wymieniony w art. 106e ustawy o VAT, w tym między innymi NIP. W przypadku wydatków dokonywanych przed rejestracją jako podatnik może być posiadania NIP. Tym niemniej, zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze. Brak NIP-u, przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

PODSUMOWANIE

Podsumowując, możliwość odliczenia podatku VAT od wydatków przed rejestracją firmy w Polsce istnieje, ale podlega pewnym warunkom. Kluczowym jest posiadanie ważnych faktur VAT oraz rejestracja firmy jako podatnika VAT w odpowiednim czasie. Pamiętaj, że w przypadku wątpliwości lub bardziej skomplikowanych sytuacji zawsze warto skonsultować się z ekspertem podatkowym lub doradcą podatkowym, aby uniknąć ewentualnych problemów z urzędem skarbowym.