Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w mieszkaniu czy domu powinni pamiętać, że poza miesięcznymi zobowiązaniami z tytułu PIT czy VAT ciąży na nich obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości. Podatek od nieruchomości to podatek quasi majątkowy, choć oderwany od realnej wartości nieruchomości. Zasadniczo  opodatkowuje się nim powierzchnię gruntów czy budynków. Jest to podatek, w którym obowiązek podatkowy powstaje tylko z samego faktu posiadania nieruchomości.  

Czy wiesz, że podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym?

Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym, dla którego organami właściwymi są organy samorządu terytorialnego (burmistrz, prezydent miasta). Właściwość organu określa się na podstawie miejsca położenia nieruchomości. Stawki podatku na każdy rok ustala rada gminy w drodze ustawy. W związku z tym stawki podatku od nieruchomości mogą być odmienne w różnych gminach. Organ samorządowy nie ma w tym jednak całkowitej swobody w ustalaniu wysokości kwot stawek, ponieważ jest ograniczony obwieszczeniem Ministra Finansów, które wyznacza górną ich wysokość, której rada gminy przekroczyć nie może.   

Dla przedsiębiorców istotne jest jednak to, że dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej stawki podatku są o wiele wyższe niż dla budynków mieszkalnych. W roku 2023 różniąca jest prawie trzydziestokrotna. Zgodnie bowiem z obwieszczeniem Ministra Finansów maksymalne stawki podatku od budynków lub ich części nie mogą przekroczyć: 

• dla budynków mieszkalnych  – 1,00 zł  –  od 1 m2 powierzchni użytkowej,
• a dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 28,78 zł   od 1 m2 powierzchni użytkowej,

Czy to oznacza, że każdy przedsiębiorca, który zarejestruje lub wykonuje działalność gospodarczą w swoim mieszkaniu czy domu musi płacić podatek wg. wyższej stawki?

Okazuje się, że nie. To wszystko zależy, w jakim zakresie nieruchomość jest wykorzystywana do działalności gospodarczej. Przykładowo, jeśli przedsiębiorca do prowadzenia działalności gospodarczej wydzielił jedno pomieszczenie np. jeden pokój, to wyższa stawka podatku powinna znaleźć zastosowanie wyłącznie do powierzchni tego pomieszczenia. Jeżeli jednak w pomieszczeniu tym przedsiębiorca realizuje również swoje cele osobiste/bytowe (nie jest to pomieszczenie wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej) to właściwą stawką podatku będzie stawka jak dla budynku mieszkalnego. Zatem wyższy podatek od nieruchomości przedsiębiorca zapłaci wyłącznie wtedy jeśli zgodnie z jego decyzją lub okolicznościami faktycznymi pomieszczenie, w którym prowadzona jest działalność definitywnie utraci funkcję mieszkalną. Organy podatkowe przyjmują w tym zakresie korzystne dla podatników stanowisko. Należy jednak pamiętać, że o każdej zmianie sposobu wykorzystania nieruchomości trzeba zawiadomić organ podatkowy, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia zmiany. Właściwy będzie formularz IN-1 – Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Jest to o tyle istotne, że podatku nie nalicza podatnik samodzielnie ale robi to organ podatkowy doręczając stosowną decyzję, w której ustala wysokość zobowiązania. W przypadku zaistnienia zmian organ odpowiednio zmieni decyzję.

Końcowo zwracamy uwagę, że prowadzenie działalności gospodarczej w mieszkaniu może generować koszty podatkowe w PIT, ale jest to temat na odrębne rozważania.