Ulga badawczo rozwojowa to legalny sposób na znaczne obniżenie zobowiązań podatkowych. Z ulgi skorzystać mogą zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem wg. skali oraz podatkiem liniowym oraz spółki opodatkowane podatkiem CIT na zasadach ogólnych. W dużym uproszczeniu ulga polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków na działalność badawczo-rozwojową. Co istotne wydatki te określone w ustawie jako „koszty kwalifikowane” wpływają na wynik podatkowy dwukrotnie. Z jednej strony na zasadach ogólnych zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów, obniżając dochód. Z drugiej strony tak obliczony dochód ustawodawca pozwala jeszcze raz obniżyć o określoną wysokość tych wydatków.

Czym jest działalność badawczo-rozwojowa

Warunkiem podstawowym skorzystania z ulgi jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej zdefiniowanej w ustawie o PIT i CIT jako działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W zakresie cząstkowych definicji badań naukowych oraz prac rozwojowych ustawy podatkowe odsyłają do ustawy oprawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Badania naukowe i prace rozwojowe muszą spełniać kryteria „twórczości”, „systematyczności” i „zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”. Twórczy charakter prac nie oznacza, że działania podatnika muszą cechować się elementem nowości na skalę światową. Dla zastosowania ulgi wystarczające jest działanie twórcze na skalę przedsiębiorstwa, tzn. przedsiębiorca we własnym zakresie (w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych) opracowuje nowe lub ulepszone produkty, procesy, usługi, nawet jeżeli podobne rozwiązanie zostało już opracowane przez inny podmiot.

Kryterium systematyczności odnosi się do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Jak wskazuje MF w objaśnieniach do IP-BOX w tym zakresie wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.

W zakresie ostatniego kryterium ustawodawca wymaga aby, działania jakie podejmuje podatnik poprzez badania naukowe zwiększały zasoby wiedzy, natomiast w efekcie prac rozwojowych wystarczy, by podatnik zdobył i wykorzystał aktualnie dostępną wiedzę i umiejętności w celu planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia nowych, zmienionych czy usprawnionych produktów, procesów lub usług.

Koszty kwalifikowane

Wydatki podlegające odliczeniu w ramach ulgi B+R zostały cieśle określone przez ustawodawcę. Zalicza się do nich:

• koszty wynagrodzeń pracowników i zleceniodawców w tej części w jakiej dotyczą realizacji zadań w zakresie działalności B+R,
• wydatki na nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością B+R,
• wydatki na nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności B+R,
• wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez podmiotu uprawnione, także wydatki na nabycie od takich podmiotów badań naukowych , na potrzeby działalności B+R,
• wydatki na odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności B+R,
• koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,
• dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R,
• odpisy amortyzacyjne od wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych (zakończonych pozytywnym wynikiem).

Wysokość odliczenia

Wysokość kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu zależy od statusu podatnika i waha się od 100% do 200% kosztów kwalifikowanych. W związku z tym oszczędność podatkowa z tego tytułu może być znaczna. Należy jednak pamiętać, że wszystkie wydatki związane z działalnością B+R należy szczegółowo ewidencjonować zarówno w przypadku prowadzenia uproszczonej księgi przychodów i rozchodów jak i pełnych ksiąg handlowych.

Ulga B+R może być zatem bardzo atrakcyjnym sposobem na realne obniżenie obowiązani podatkowych. Co istotne jest ona skierowana do szerszego kręgu podmiotów niż z pozoru mogłoby się wydawać. Warto zatem sprawdzić czy w ramach przedsiębiorstwa nie występują obszary i procesy, które mogą zostać uznane za działalność badawczo rozwojową.