W sierpniu na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw tzn. Slim VAT 3. Zakłada on szereg zmian w zakresie podatku VAT, które w zamierzeniu Ministerstwa Finansów mają uprościć rozliczenia. Jednym z pomysłów ustawodawcy są zamiany z zakresie rozliczania podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Co istotne jest to już kolejna z rzędu zmiana przepisów dotyczących WNT, ponieważ część obowiązków nałożonych przez ustawodawcę na podatników w wyroku z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19, została uznana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej za niezgodny z przepisami Dyrektywy.

Jak obecnie rozliczyć WNT? Biuro rachunkowe podpowiada

Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania powyższego terminu, podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

Przykładowo: Podatnik w październiku 2022 r. rozpoznaje WNT i wykazuje w deklaracji zarówno podatek należy i naliczony (transakcja jest dla niego neutralna podatkowo). Niestety jeżeli do końca stycznia 2023 r. nie uda mu się uzyskać faktury od kontrahenta, będzie musiał w tym miesiącu pomniejszyć podatek naliczony. Późniejsze otrzymanie faktury, np. w marcu, powoduje, że podatnik ponownie nabywa prawo do wykazania podatku naliczonego z tytułu WNT. Nie mniej jednak w skutek braku faktury będzie musiał czasowo ponieść negatywne konsekwencje finansowe takiego rozliczenia.

Takie rozwiązanie powodowało pytania o neutralność podatku VAT dla przedsiębiorców. W przywołanym powyżej wyroku TSUE jasno wskazał, że prawo do odliczenia podlega wykonaniu co do zasady w tym samym okresie, w którym powstało, tj. z chwilą, gdy podatek stał się wymagalny. Oznacza to, że podatnikowi przysługuje zasadniczo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT w okresie rozliczeniowym, w którym zadeklarował podatek należny z tytułu WNT. Jeśli podatnik jest zobowiązany do chwilowego ponoszenia ekonomicznego kosztu podatku, przestaje być on dla niego neutralny.

Od 1 stycznia 2023 rozliczenie WNT bez faktury

Ministerstwo Finansów dostrzegło swój błąd. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazując, że przypadku gdy podatnik po upływie 3 miesięcy od zadeklarowania WNT jest obowiązany do przejściowego (tj. do czasu uzyskania faktury) pomniejszenia podatku naliczonego, może to powodować wątpliwości odnośnie zgodności z zasadą neutralności podatku. Ponadto w ocenie MF pozostawienie w ustawie ww. warunków odliczenia może skłaniać podatników do deklarowania podatku należnego z tytułu WNT już po terminie, tj. dopiero w przypadku, gdy podatnik uzyska fakturę, poprzez korektę odpowiedniej deklaracji podatkowej.

W związku z powyższym od 1 stycznia 2023 r. w ustawie o VAT mają zostać uchylone wszystkie przepisy nakładające na podatników powyżej opisane obowiązki, łączenie z obowiązkiem posiadania faktury jako dokumentu formalnie uprawniającego do odliczenia podatku z tytułu WNT (uchylone zostaną przepisy art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a oraz ust. 10g i 10h).

Ministerstwo Finansów wskazuje, że uchylenie powyższych przepisów spowoduje, iż podatek naliczony i należny z tytułu WNT będzie zawsze rozliczany dokładnie w tym samym okresie rozliczeniowym, a w konsekwencji VAT od WNT będzie mógł być w pełni neutralny dla podatnika. Zmiana ta zlikwiduje więc konieczność monitorowania, czy termin 3 miesięcy na otrzymanie faktury został przekroczony. Jak zauważają specjaliści z naszego biura księgowego – tym samym nowelizacja ma na celu pełniejsze urzeczywistnienie unijnej zasady neutralności VAT, jak również stanowić będzie istotne uproszczenie dla przedsiębiorców.

Jeśli masz pytania dotyczące zmian w zakresie podatku VAT od 2023 roku, skonsultuj się z doradcami z naszego biura rachunkowego z Poznania, Warszawy i Garwolina.