Fundacja rodzinna jest stosunkowo nowym podmiotem, którego celem jest zabezpieczenie majątku rodzinnego i zarządzanie nim na rzecz członków rodziny oraz w celu ich wsparcia. Istotą fundacji rodzinnej jest kontynuacja majątku przez pokolenia oraz zapewnienie opieki i wsparcia dla członków rodziny. Dla wielu osób wydaje się ona także korzystnym narzędziem podatkowym. Pojawia się zatem pytanie – jakie są podstawowe zasady opodatkowania fundacji rodzinnej?

Fundacja rodzinna w Polsce

Opodatkowanie fundacji rodzinnej w Polsce jest zagadnieniem złożonym, z uwagi na specyfikę działania takich fundacji oraz ich celów. Założenie fundacji rodzinnej może przynieść liczne korzyści podatkowe oraz prawne, takie jak ochrona majątku rodzinnego, planowanie sukcesyjne, wsparcie finansowe dla członków rodziny oraz działalność charytatywna czy społeczna.

Po pierwsze, rozważenia wymaga podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT). W przypadku, gdy fundacja rodzinna realizuje świadczenia na rzecz beneficjentów, sposób opodatkowania zależy od stopnia pokrewieństwa beneficjenta z fundatorem. Po pierwsze, jeśli beneficjenci należą do tzw. grupy zerowej (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha), to są oni zwolnieni z podatku PIT od otrzymanych świadczeń. Oznacza to, że realizacja świadczeń dla tych osób nie rodzi obowiązku podatkowego w zakresie PIT. Natomiast beneficjenci spoza grupy zerowej podlegają opodatkowaniu PIT. Jeżeli są to osoby z pierwszej grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn (np. rodzice, dzieci, rodzeństwo), to podatek wynosi 10%. Dla dalszych krewnych i osób niespokrewnionych podatek wynosi 15%.

Jakie jeszcze podatki płaci fundacja rodzinna?

Kolejny podatek, który należy rozważyć to podatek dochodowy od osób prawnych (CIT). Fundacja rodzinna zobowiązana jest bowiem do odprowadzania podatku CIT od wypłat realizowanych na rzecz beneficjentów. Wypłaty świadczeń pieniężnych przez fundację rodzinną podlegają opodatkowaniu stawką 15% CIT. Oznacza to, że od kwoty wypłaconej beneficjentowi fundacja musi odprowadzić 15% do Urzędu Skarbowego.

Natomiast fundacja rodzinna, która prowadzi działalność gospodarczą niezawartą w art. 5 ustawy o fundacjach rodzinnych, jest zobowiązana do płacenia podatku CIT w wysokości 25%. W takim przypadku fundacja nie może korzystać z odliczeń ani ulg podatkowych przewidzianych w art. 17 ustawy. Oprócz tego, jeśli fundacja rodzinna nie wypłaca świadczeń i prowadzi działalność zgodną z celami określonymi w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, nie powstaje obowiązek podatkowy. Fundacja może wtedy gromadzić i reinwestować zyski bez konieczności odprowadzania podatku CIT.

W pewnych przypadkach, realizacja świadczeń przez fundację rodzinną może również podlegać przepisom o podatku od spadków i darowizn, zwłaszcza jeśli świadczenia te nie są regularnymi wypłatami, lecz jednorazowymi przekazami majątkowymi. W takim przypadku obowiązują stawki podatku od spadków i darowizn, które zależą od stopnia pokrewieństwa między beneficjentem a fundatorem.

Kolejne kwestie wymagające rozważenia odnoszą się do tego, iż jeżeli fundacja rodzinna wynajmuje, dzierżawi lub w inny sposób odpłatnie udostępnia swoje mienie beneficjentom, podmiotom powiązanym z beneficjentami lub fundatorem, to taka działalność jest opodatkowana stawką 19%. Przykładem może być wynajem nieruchomości należącej do fundacji na potrzeby działalności gospodarczej beneficjenta lub fundatora.

Wreszcie, fundacja rodzinna, posiadająca budynki o wartości przekraczającej 10 milionów złotych, podlega podatkowi od przychodów z budynków, zwanym również podatkiem minimalnym od nieruchomości komercyjnych. Stawka tego podatku wynosi 0,035% miesięcznie, co daje 0,42% rocznie. Podatek ten dotyczy przychodów generowanych przez budynki użytkowane w celach komercyjnych.

Trzeba przy tym podkreślić, że fundacja rodzinna musi prowadzić dokładną, pełną księgowość (zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości) i regularnie składać sprawozdania finansowe oraz inne dokumenty wymagane przez organy podatkowe. Wymaga to także składania odpowiednich formularzy podatkowych (np. CIT-8FR i CIT/F). Wobec tego, opodatkowanie fundacji rodzinnych w Polsce jest skomplikowane i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj świadczeń, stopień pokrewieństwa beneficjentów oraz sposób prowadzenia działalności fundacji. Warto dokładnie analizować każdą sytuację indywidualnie, aby prawidłowo określić obowiązki podatkowe i uniknąć nieporozumień z organami podatkowymi.

Pamiętaj że dla bezpieczeństwa, najlepiej skontaktować się z doradcą podatkowym.