Co jakiś czas w przestrzeni publicznej pojawia się polityczna wrzutka dotycząca dobrowolnej składki ZUS dla przedsiębiorców. Wielu z nich zastanawia się czy są w ogóle szanse na wprowadzenie takiego rozwiązania. Wątpliwości w tym zakresie rozwiewa niedawna odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej na interpelację nr 37635 w sprawie projektu ustawy o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców. W interpelacji posłowie pytali miedzy innymi jakie jest stanowisko prezesa Rady Ministrów wobec propozycji dobrowolności składek ZUS dla przedsiębiorców. Warto jest zapoznać się z tą opinią.

Ulgi i preferencje już są

W dniu 27 grudnia 2022, w odpowiedzi na interpretację sekretarz stanu na początku podkreślił, że na podstawie obecnie obowiązujących przepisów przedsiębiorcy mogą korzystać z różnego rodzaju ulg i preferencji w zapłacie składek na ubezpieczenie społeczne. W tym zakresie wskazał na:

• „Mały ZUS” – a więc przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych umożliwiające osobom, rozpoczynającym prowadzenie pozarolniczej działalności, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności, opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach tj. od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• „Mały ZUS PLUS” – czyli opłacenie składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości uwzględniającej zarówno przychody jak i dochody z tytułu działalności gospodarczej. Rozwiązanie to czasowo mogą stosować przedsiębiorcy, których roczny przychód z tej działalności uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych. W takim przypadku wysokość składki na ubezpieczenie społeczne można powiązać z dochodem przedsiębiorcy.

Na dobrowolne składki ZUS nie ma co liczyć

Natomiast odpowiadając na istotę zapytania Ministerstwo wskazało, że:

„Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że pełna dobrowolność składek ubezpieczeniowych dla przedsiębiorców może skutkować brakiem gwarancji świadczeń. Rząd stara się mieć na uwadze nie tylko dzisiejszą sytuację przedsiębiorców, ale również ich przyszłość. Być może niektórzy z nich będą w stanie prowadzić dobrze prosperujące przedsiębiorstwa w wieku emerytalnym, bez konieczności pobierania świadczeń emerytalnych. Należy jednak pamiętać również o osobach, które z różnych przyczyn, czy to spowodowanych wiekiem, chorobą, czy czynnikami losowymi, będą musiały polegać wyłącznie na środkach wypłacanych przez państwo.

Wprowadzenie dobrowolności ubezpieczeń społecznych, a więc w zasadzie likwidacja obecnie obowiązujących zasad mogłaby negatywnie wpłynąć na okres w życiu, kiedy to podjęcie dodatkowego zatrudnienia, czy prowadzenia działalności gospodarczej, może być stosunkowo trudne bądź nieosiągalne. Ponadto proponowana zmiana nie może zostać wprowadzona w oderwaniu od rozwiązań stosowanych do innych grup uczestniczących w systemie ubezpieczeń społecznych. Mogą bowiem pojawić się zarzuty o to, dlaczego w przypadku przedsiębiorców składki są dobrowolne, a np. w przypadku pracowników – nie.”

W odpowiedzi wskazano również, że rozwiązań stosowanych w innych krajach np. Niemcy, nie można bezpośrednio przekładać na grunt polskich przepisów o ubezpieczeniach społecznych –

„Mając na względzie powyższe, należy być ostrożnym przy przekładaniu tego typu rozwiązań do polskiego systemu prawnego. Nie powinno ono odbywać się bezrefleksyjnie i musi ono uwzględniać inną kulturę, profil gospodarczy i społeczny, a także dotychczasową historię. Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że świadczenia wypłacane są „na bieżąco”, a zatem z obecnie odprowadzanych składek. W konsekwencji ewentualne zmiany muszą uwzględniać stabilność systemu jako całości i nie naruszać zasady sprawiedliwości społecznej oraz uzasadnionych oczekiwań innych grup.”

Podsumowując, dobrowolne składki na ubezpieczenie społeczne pozostaną nadal w sferze marzeń przedsiębiorców i nie ma co łudzić się na jakiekolwiek zmiany w tym zakresie w najbliższym czasie. Z pełną treścią odpowiedzi na interpelację nr 37635 można zapoznać się pod następującym adresem.