Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w branży budowlanej i rozliczający się w oparciu o PIT w 2025 roku mają do wyboru trzy główne formy opodatkowania: zasady ogólne (PIT-36), podatek liniowy (PIT-36L) oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28). Wybór optymalnej formy opodatkowania zależy od wielu czynników, takich jak wysokość przychodów i kosztów, specyfika działalności, preferencje podatnika oraz możliwości odliczeń. Każda z tych form ma swoje zalety i wady, które należy dokładnie przeanalizować przed podjęciem decyzji.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28)

Ryczałt zyskuje popularność w branży budowlanej, szczególnie dzięki korzystnej stawce podatkowej i niższym składkom zdrowotnym. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, stawka podatku dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem w branży budowlanej wynosi 5,5, %. Ustawodawca wskazał, iż stawka ta dotyczy przychodów z działalności wytwórczej i robót budowlanych.

Składka zdrowotna zależna jest zaś od wysokości przychodów i wynosi w 2024 roku:

• • Do 60 tys. zł – 419,46 zł miesięcznie,
  • Od 60 tys. zł do 300 tys. zł – 699,11 zł miesięcznie,
  • Powyżej 300 tys. zł – 1258,39 zł miesięcznie.

Zalety:

• Prosty sposób rozliczenia podatku – podatek obliczany jest wyłącznie od przychodów, bez konieczności prowadzenia pełnej ewidencji kosztów.
• Niska stawka 5,5% może być szczególnie atrakcyjna dla firm o stosunkowo niskich kosztach działalności.

Wady:

• Brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu, co może być niekorzystne dla firm budowlanych o wysokich kosztach (np. zakup materiałów, leasing sprzętu).
• Ograniczona możliwość korzystania z ulg podatkowych, co może wpływać na końcową wysokość zobowiązań.

Z uwagi na to, ryczałt jest dobrym rozwiązaniem dla firm budowlanych o niskich kosztach operacyjnych i wysokiej marży, które preferują uproszczoną formę rozliczeń. Dla przedsiębiorstw generujących wysokie koszty zaleca się wybór innej formy opodatkowania.

Zasady ogólne (PIT-36)

Podatek na zasadach ogólnych, znany też jako podatek progresywny, może być korzystny dla firm budowlanych, które generują znaczące koszty, a dochód nie przekracza 120 tys. zł rocznie. Opodatkowanie na zasadach ogólnych pozwala na odliczenie kosztów uzyskania przychodów od przychodu, co może obniżyć podstawę opodatkowania.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali podatkowej:

Jednocześnie, przedsiębiorcy korzystający z zasad ogólnych korzystają również z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tysięcy zł. Składka zdrowotna wynosi 9% od dochodu i nie podlega odliczeniu od podatku, co zwiększa obciążenie dla przedsiębiorców.

Zalety:

• Możliwość odliczenia kosztów prowadzenia działalności (np. kosztów materiałów budowlanych, wynagrodzeń, leasingów).
• Korzystne dla mniejszych firm budowlanych lub takich, które generują znaczące koszty, pozwalając na obniżenie podstawy opodatkowania.
• Możliwość rozliczenia z małżonkiem i korzystania z ulg.

Wady:

• Wyższa efektywna stawka podatkowa przy dochodach powyżej 120 tys. zł, która może obniżyć opłacalność tej formy rozliczenia dla przedsiębiorstw o wysokich dochodach.
• Wysoka składka zdrowotna (9% od dochodu), co może zwiększać koszt prowadzenia działalności.

Z uwagi na to, zasady ogólne są korzystne dla firm generujących znaczne koszty działalności, zwłaszcza jeśli przedsiębiorca zamierza skorzystać z ulg podatkowych lub innych preferencji. Jest to dobra opcja dla mniejszych firm budowlanych lub firm o dużych kosztach operacyjnych.

Podatek liniowy (PIT-36L)

Podatek liniowy może być dobrą opcją dla większych firm budowlanych o wyższych dochodach, które chcą uniknąć progresji podatkowej. Przy tym modelu rozliczania, przedsiębiorca płaci zawsze jedną stawkę podatku, niezależną od osiągniętych przychodów, tj. 19 %. Jednocześnie, przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym płacą niższą składkę zdrowotną – 4,9 % dochodu, z możliwością częściowego odliczenia od podstawy opodatkowania do limitu 8700 zł rocznie.

Zalety:

• Stała stawka 19% może być korzystna przy wyższych dochodach, gdy przekroczona zostaje pierwsza skala podatkowa.
• Możliwość odliczenia kosztów działalności, co może obniżyć podstawę opodatkowania.
• Niższa składka zdrowotna (4,9%) w porównaniu do zasad ogólnych.

Wady:

• Brak możliwości rozliczenia z małżonkiem.
• Brak dostępu do ulg i odliczeń, co może być ograniczeniem dla firm planujących korzystanie z preferencji podatkowych.

Podsumowując, podatek liniowy jest odpowiedni dla firm budowlanych, które generują wysokie dochody i nie chcą być obciążone progresją podatkową. Stała stawka podatkowa oraz niższa składka zdrowotna sprawiają, że jest to często wybór większych przedsiębiorstw o stabilnych przychodach i kosztach.

Jak wybrać najlepszą formę opodatkowania?

Po pierwsze, dla firm o wysokich kosztach bardziej opłacalnym rozwiązaniem będą zasady ogólne lub podatek liniowy, które pozwalają na odliczenie kosztów. Dla firm z niskimi kosztami korzystniejszy może być ryczałt. Po drugie, dla przedsiębiorstw o wysokich dochodach, podatek liniowy może okazać się najkorzystniejszy, unikając wysokiej progresji podatkowej, która występuje w zasadach ogólnych. Wreszcie, po trzecie, planujący skorzystanie z ulg, np. wspólne rozliczenie z małżonkiem, powinni rozważyć zasady ogólne. Przedsiębiorca budowlany powinien zatem dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową, koszty oraz plany rozwojowe, a także konsultować się z doradcą podatkowym.

Pamiętaj że dla bezpieczeństwa, najlepiej skontaktować się z doradcą podatkowym.